In het voorjaar van1969 namen we afscheid van de 11-handbalcompetitie met weer een kampioenschap. Maar van ons recht op promotie zullen we geen gebruik maken, omdat het eerste damesteam zich volledig gaat richten op de zaalcompetitie.

En de resultaten blijven niet uit. We worden drie achtereenvolgende jaren kampioen in de zaal. Na enkele jaren in de Houtrusthallen te Den Haag, spelen we nu onze thuiswedstrijden in de Groenoordhal en de 5 mei-hal te Leiden. Meerdere verenigingen volgden ons voorbeeld en lieten de 11-handbalcompetitie voor wat het was. Tenslotte ging de afdeling Den Haag in 1971, als een van de laatsten, ook overstag en werd er – naast de 11-handbalcompetitie – ook een 7-handbalcompetitie voor buiten op poten gezet. Zo konden de clubs toch buiten spelen, op hun eigen accommodatie, en zich tevens voorbereiden op de zaalcompetitie. Er werd nu immers zowel binnen als buiten hetzelfde speltype gespeeld! Maar nog niet alle clubs waren overgestapt. Een aantal topclubs deden niet mee en dus werden we, op basis van onze zaalprestaties, direct ingedeeld in de hoogste klasse van het district. Daar waren we natuurlijk wel blij mee, maar een nieuw probleem diende zich aan. Het Nederlands Handbal Verbond eiste namelijk dat er in de hoogste klassen op verharde velden werd gespeeld en die hadden we niet. Inventief als we waren hebben we, met medewerking van de voetbal, een gedeelte van de parkeerplaats geschikt gemaakt om op te spelen. Althans dat dachten wij. Maar al snel begonnen de problemen. Wij hadden een aantal putten afgedekt met houten deksels en zowel scheidsrechters als tegenstanders begonnen bezwaar te maken omdat het gevaar opleverde voor de speelsters. Bovendien moesten er, na een regenbui, flinke plassen worden weggeveegd vanwege de ongelijkheid van het speelveld. Een delegatie van het NHV kwam naar Voorhout om ons te ondersteunen in onze gesprekken met de gemeente voor een eigen verhard 7-handbalveldje. Wethouder Huigsloot leefde erg met ons mee maar kon niet aan onze wensen voldoen. De resultaten bleven intussen niet uit. Zowel het eerste als het tweede team werden direct kampioen in de nieuwe veldcompetitie en het eerste team promoveerde naar de landelijke eerste klasse.

Intussen werden we in datzelfde jaar (1971) kampioen in Regionale eerste klasse van de zaalcompetitie, door in de 5 mei-hal de beslissende wedstrijd tegen DWS uit Schiedam met 11-5 te winnen. We moesten tegen de kampioenen van de Regio’s Midden- en Zuid Nederland spelen voor promotie naar de landelijke eerste klasse (de huidige eerste divisie). Met een aantal bussen vertrokken we naar Oss waar de promotiewedstrijden in toernooivorm werden georganiseerd. De eerste wedstrijd wonnen we van EBHV uit Breda met 9-4. Daarna won Sittardia met 10-5 van EBHV zodat de laatste wedstrijd tegen Sittardia erg spannend beloofde te worden. Het werd echter een kansloze nederlaag. Foreholte stond stijf van de zenuwen en het geroutineerde Sittardia, met top-international Nel Martens in de gelederen, trok met 8-4 aan het langste eind. Teleurgesteld keerden we huiswaarts.

Maar het jaar erna (1972) worden we opnieuw kampioen. We spelen het promotietoernooi in de Vliegermolen te Voorburg opnieuw tegen EBHV uit Breda en tegen het Limburgse Posterholt. In de eerste wedstrijd tegen EBHV haalde Frank Bonte een gewaagde stunt uit. Hij liet onze beste speelster, Hanny Boskamp-van Dijk, buiten de ploeg om Posterholt zand in de ogen te strooien. Dat liep maar net goed af. We wonnen met 7-6 en omdat Posterholt met 8-5 van EBHV gewonnen had, moest weer de laatste wedstrijd de beslissing brengen. Frank’s “geheime wapen” maakte zich volledig waar met drie fraaie treffers en als betrouwbare sluitpost in het centrum van de verdediging. Met 5-2 werd de wedstrijd in ons voordeel beslist. We promoveren naar de landelijke eerste klasse! Slechts 10 eredivisieteams in Nederland moeten we nog boven ons dulden. Een geweldige prestatie voor zo’n klein dorp als Voorhout wat in die tijd zo’n 6.000 inwoners telde. De trainingen werden uitgebreid naar driemaal per week. Eenmaal in de gymzaal aan de Boerhaavestraat, eenmaal in de gymzaal van MSG Leiden en eenmaal in de sporthal van Voorschoten. Daarnaast werd er onder leiding van Dick Abarbanel, onze clubarts en broer van de clubarts van Feyenoord, conditietraining gehouden in de duinen en aan het strand.

Het eerste jaar in de eerste divisie, seizoen 1972-73, werd een regelrechte sensatie. Als debutant eindigden we met onze oude rivaal Sittardia en PSV op de gedeelde eerste plaats. Een halve na-competitie moest de beslissing brengen over promotie naar de eredivisie, de absolute top! Het NHV had beslist dat Sittardia eerst thuis speelde tegen Foreholte, daarna zou PSV thuis spelen tegen Sittardia en tenslotte wij thuis in de 5 mei-hal tegen PSV. We hadden in de reguliere competitie tweemaal van Sittardia verloren en tweemaal van PSV gewonnen. De eerste uitwedstrijd was dus op papier de zwaarste voor ons. Maar in Sittard speelden we een puike partij en we sleepten een gelijkspel uit het vuur. De tweede wedstrijd in Eindhoven tussen PSV en Sittardia eindigde wonderbaarlijk ook in een gelijkspel, zodat wij in de laatste wedstrijd thuis tegen PSV ineens de favoriet werden voor promotie naar de eredivisie! We hadden in de competitie immers tweemaal van hen gewonnen. De 5 mei-hal was met 1.500 toeschouwers geheel uitverkocht en het werd een zinderend spannende strijd, waarin we met nog 3 minuten te spelen twee doelpunten voorstonden. Maar helaas, de spanning was te groot en PSV kwam in de laatste speelseconden nog langszij. Het derde gelijke spel dus. Het NHV besliste dat het doelgemiddelde van de reguliere competitie dan maar de beslissing moest brengen en Sittardia werd de lachende derde. Zij promoveerde naar de eredivisie. Wij bleven de jaren daarna goed meedraaien in de eerste divisie. We maakten verre reizen en speelden tegen gerenommeerde tegenstanders als Walcheren uit Vlissingen, SVM uit Geleen, PSV uit Eindhoven, E en O uit Emmen, Volewijckers uit Amsterdam en HMS uit Utrecht met de legendarische keepster van het Nederlands team Gien van Maanen onder de lat. Maar het zou nog tot 1980 duren voordat we weer een rol speelden in de strijd om promotie.

Ook de jeugd bleef het heel goed doen. De junioren werden zonder puntverlies kampioen van de afdeling Den Haag en een 5-tal meisjes werd uitgenodigd voor een Haags selectieteam dat werd getraind door toptrainer Dick Stam van het Haagse Hermes. Frank trainde driemaal met het eerste, maar ook het tweede team en de jeugd had hij onder zijn hoede. Daardoor kreeg hij nauwelijks gelegenheid om op de hoogte te blijven van de technische en tactische ontwikkelingen binnen de handbalsport. Hij maakte dus dankbaar gebruik van de oefenstof die hij via onze geselecteerde junioren kreeg van Dick Stam.

Maar de uitbreiding van de trainingen en het spelen op een hoger niveau, brachten hoge kosten met zich mee aan zaalhuur en reiskosten. We kregen de beschikking over het oude clubgebouwtje van de tennis en met elkaar hebben we daar twee kleedlokaaltjes en een kleine kantine van gemaakt. Tot dan konden we alleen in de voetbalkantine terecht, maar nu hadden we zelf wat inkomen bij de thuiswedstrijden. Ook organiseerde Piet van Kesteren daar klaverjasavondjes om de clubkas te spekken. Maar het was allemaal niet genoeg. In 1973 slaagde voorzitter Jan van der Geest er in om een sponsor te vinden in de persoon van Wim Bax. Hij was een groot sportliefhebber en een rasechte Voorhouter, die de vereniging Foreholte een warm hart toedroeg. Vanaf 1973 werd het dus Bax-Foreholte. Bovendien kregen we steun uit onverwachte hoek. Vis-inleggerij Ouwehand in Katwijk had een aantal Joegoslavische gastarbeidsters in dienst. Boven de vis-inleggerij waren een aantal kamers voor hen, en een gemeenschappelijke ruimte waar ze ‘s-avonds met elkaar konden vertoeven. Maar in de winter was er op zondag in – het bijna geheel Christelijke – Katwijk helemaal niets te doen. De meisjes kregen heimwee en de directie van Ouwehand besefte dat er iets moest gebeuren om die lege zondagen op te vullen. Zo gebeurde dat wij financiële ondersteuning van Ouwehand kregen om die meisjes zondags bij ons te laten handballen. Zij vormden het vierde damesteam met hun eigen begeleidster. Als dank werden we ook uitgenodigd voor een feestavondje bij hen in Katwijk met Joegoslavische muziek en dito hapjes en drankjes. Een Joegoslavisch feestje, maar met Hollandse vislucht! Het stonk er echt verschrikkelijk naar vis, maar die meisjes waren er kennelijk al aan gewend.

We gaan zelfstandig verder zonder bemoeienis van het voetbalbestuur en de vereniging Bax-Foreholte krijgt in 1975 Koninklijke goedkeuring. De prestaties beperken zich allang niet meer alleen tot het eerste team. Ook het tweede team werkt zich, evenals de junioren, op tot de eerste klasse van de afdeling Den Haag. En we beginnen een jongensafdeling. Onder leiding van ons bestuurslid, en oud-speler van Hellas, Henk van Amerongen, werd gestart met 2 jongens pupillenteams. Onze jeugdafdeling werd steeds groter en er komt steeds meer behoefte aan professionele begeleiding. Aad Godijn, Piet Burgmeijer, Marian Marijt en Ineke Slobbe slagen voor de cursus jeugdhandbalbegeleider. We hebben tekort scheidsrechters om aan onze leveringsplicht te voldoen, maar echte verenigingsmensen als Ton Ruis en Martin van der Maat (opa van Lindsay) waren meestal bereid om twee, of soms zelfs drie, wedstrijden in één weekend voor ons te fluiten.

In de veldcompetitie beginnen onze prestaties ook naar de landelijke top te stijgen. We hebben inmiddels versterking gekregen van Nel Geerlings-Nuhn en ook Karin Zonneveld, onze talentvolste junior van dat moment, kreeg als 16-jarige dispensatie van het NHV om in het eerste seniorenteam te spelen. In 1976 worden we voor het eerst kampioen van de regio midden Nederland. We spelen in Laren tegen de kampioenen van de regio’s noord en zuid om het 7-handbal kampioenschap van Nederland! Het was echter te merken dat in de andere regio’s al langer 7-hanbal buiten werd gespeeld. Tegen SDOL uit Raalte en SEW uit Nibbixwoud werd kansloos verloren. SEW werd kampioen van Nederland, de tweede plaats was voor SDOL en wij werden derde! Een knappe prestatie, die misschien bij het gemeentebestuur de doorslag heeft gegeven voor een nieuw handbalveld dat aan alle eisen van het NHV kon voldoen. Op 22 augustus 1976 werd ons nieuwe veld officieel geopend door wethouder Jos Huigsloot.

De kosten bleven stijgen en er werd een nieuwe sponsor gevonden. In januari 1977 wordt het Plantenhoek-Foreholte en gaan we spelen in groene shirts. Er wordt een heren seniorenteam opgericht. Maar de geweldige expansie eiste ook zijn tol. Mede door een tragisch ongeval van zijn dochtertje, raakte Frank wat overspannen en aan het einde van het seizoen besloot hij met de trainingen te stoppen. Hij bleef als handbalmedewerker van het Leids Dagblad nauw betrokken met het handbal in het rayon Leiden en sloeg geen wedstrijd van Foreholte over. Maar de druk was er af. Hij zal altijd in onze herinnering blijven als de man die Foreholte van een klein dorpsclubje op afdelingsniveau, heeft gebracht naar een grote handbalvereniging, die zich manifesteerde bij de beste twintig clubs van Nederland. Gelukkig hadden we snel een nieuwe trainer. De man van Nel Geerlings was op dat moment werkzaam als trainer bij het Zeeuwse Walcheren en wist natuurlijk van de prestatiedwang bij Foreholte. Wim Geerlings begint het seizoen 1977-78 bij Plantenhoek-Foreholte als trainer/coach. Wim en Nel woonden in Oud Beijerland en hadden daar een sportzaak. Zij zorgden voor de nodige kortingen bij de aanschaf van sportkleding en technisch materiaal, zoals wedstrijd- en trainingsballen. De aanpak van Wim was toch weer heel anders dan die van Frank en dat gaf wel weer een nieuwe dimensie aan de trainingen en aan de taktische aanpak in de wedstrijden. Hij was streng, maar er was ook tijd voor een lolletje. Zo wilde het team graag op een zaterdag meedoen aan een toernooi in Duinkerken (België) maar het bestuur vond dat niet zo’n goed idee omdat zondags een wedstrijd voor de competitie moest worden gespeeld. Wim was het eens met zijn meiden en “stiekem” werd toch deelgenomen aan het toernooi. Op vrijdagavond ging het hele team naar Oud Beijerland en bleven daar slapen. In de winkel, in de huiskamer, overal lagen de meiden op luchtbedjes en in slaapzakken. Dolle pret natuurlijk, en de volgende dag weer serieus spelen op het toernooi. Zaterdagavond laat thuis, maar zondags wel weer gewoon winnen hé! Ook gingen we jaarlijks aan het eind van het seizoen, tijdens het Pinksterweekend, met z’n allen kamperen in Susteren om zondags deel te nemen aan het toernooi van Sittardia in Sittard. En toen Wim en Nel een keer de tentstokken vergeten waren, hebben we de tent gewoon met touwtjes aan de takken omhoog gehouden. En Gé van Leeuwen gaf een geheel andere invulling aan onze clubkleuren. Hij maakte van Plantenhoek zijn vaste Heinekenhoek op de camping. Jet Verdegaal had in die tijd een vriendje in Frankrijk en na een bezoekje aan haar vriend kwam ze terug met groene sjaaltjes met de tekst “Allez les Vertes”. Het zou nog vele jaren onze vaste slogan blijven. Stickers, sjaals, autoraamstrips en zelfs liedjes werden er gemaakt op het “Allez les Vertes”.

In januari 1978 kwam Wil Schulte-v.d. Drift (moeder van Jeroen) van HVL over naar Foreholte. Dat kwam goed uit want Lia van Kesteren was in verwachting en dus ging zij, als ervaren keepster, samen met Carla van der Zalm het Foreholte-doel verdedigen. Ook had zij veel ervaring met de begeleiding van de jeugd. Zo werd er onder haar leiding een apart jeugdbestuur gevormd. En dat was nodig, want de vereniging bleef maar groeien. In het voorjaar van 1979 hebben we 178 leden. We spelen inmiddels onze thuiswedstrijden in sporthal De Wasbeek in Sassenheim en ook het eigen veld heeft een positieve invloed op de ledenaanwas. Ook de jongensafdeling blijft zich uitbreiden. We spelen het seizoen 1978-79 met een jongens pupillen-, een jongens adspiranten-, een heren junioren-, en voor het eerst met een heren seniorenteam. De jongens adspiranten worden kampioen.

Het seizoen 1979-80 wordt weer een geweldig seizoen voor ons. Wim gaat met het eerste damesteam helemaal voor de zaalcompetitie en het tweede damesteam gaat, als eerste team, aan de veldcompetitie meedoen. We krijgen een eigen sporthal in Voorhout en ook het bestuur breidt zich uit: Paul van Rijn wordt voorzitter en we krijgen maar liefst drie wedstrijdsecretariaten. Martin v.d. Maat doet de dames senioren, Piet van Kesteren de heren-afdeling en Marja van Loon de dames jeugd. De thuiswedstrijden voor de zaalcompetitie worden in de laatste maanden van 1979 nog in Sassenheim gespeeld, maar vanaf januari 1980 spelen we voor het eerst in ons bestaan “echt” thuis in onze eigen Gaasbak. De resultaten zijn er ook naar. Voor de NHV-beker worden we pas in de kwartfinale uitgeschakeld door landskampioen SEW en in de competitie eindigen we met HMS uit Utrecht op de eerste plaats! En dus moest er weer via een beslissingswedstrijd worden bepaald wie er naar de eredivisie zou promoveren! Net als in 1973 waren we favoriet. In Gouda ging het de gehele wedstrijd gelijk op, maar in de eindfase hadden we geen geluk met enkele scheidsrechterlijke beslissingen. Door een foute aanwijzing van de tijdwaarnemer ging Nel Geerlings een paar seconden te vroeg het veld in na een 2-minutenstraf. De scheidsrechters konden niets anders doen dan haar opnieuw een 2-minutenstraf geven. Alles en iedereen van Plantenhoek-Foreholte viel over de tijdwaarnemer en de scheidsrechters heen met hevige protesten. Maar in de hectische situatie werd ook nog een rode kaart getrokken, waardoor we de laatste minuten met twee speelsters minder moesten spelen. HMS profiteerde en won met 13-11. Weer hadden we aan de eredivisie geroken maar net de boot gemist. Al zeven jaar spelen we een belangrijke rol in de eerste divisie maar het lukt ons maar niet om dat laatste stapje te maken naar de absolute top. Maar Wim Geerlings had in zijn eerste seizoen een geweldig resultaat neergezet. De eigen sporthal, het eigen veld, de enorme ledenaanwas, een groot kader aan bestuur, het enthousiasme bij zijn speelsters en de goede resultaten bij de jeugd, gaven Wim de overtuiging dat het spelen in de eredivisie mogelijk moest zijn. Of dat verwachtingspatroon ooit zou worden waargemaakt, zal ik jullie vertellen in mijn volgende aflevering: Topclub Foreholte!

Cor Bakker

Bronnen: NHV afdeling Den Haag, Hanny Boskamp, Nel Nuhn en Karin Zonneveld.

Fotobijschriften:

Foto 1: Een 7-handbalwedstrijd op de parkeerplaats tegen het Haagse Hellas.

Foto 2: 1971 – Foreholte kampioen reg. tweede klas in de zaal. Staand v.l.n.r.: Frank Bonte, Hanna Wang, Rietje Görtz, Ans Bakker-Turnhout, Annemieke de Bruin, Hanny Boskamp-van Dijk en Nora Turnhout. Zittend v.l.n.r.: Ciska Vroonhof, Ellen Oostdam, Lia van Kesteren, Lenie Hoek, Elly Hoek-van Dijk en Gerda Turnhout-Overdevest.

Foto 3: Een Joegoslavische volksdans tijdens het feestje bij Ouwehand in Katwijk

Foto 4: Martin van der Maat

Foto 5: logo

Foto 6: 1978 – Plantenhoek-Foreholte kampioen op ons nieuwe handbalveld. Staand v.l.n.r.: Wim Geerlings, Carla v.d. Zalm, Lenie Hoek, Jet Verdegaal, Annemieke de Bruin, Karin Zonneveld en Marian Mens. Zittend v.l.n.r.: Hanny Boskamp, Elly Hoek, Nel Geerlings, Lia van Kesteren, Henriëtte Langeveld en voorzitter Jan v.d. Geest.

Foto 7: Op de parkeerplaats was al snel duidelijk welke club er op bezoek was

Foto 8: Wil Schulte

Foto 9: Het succesvolle zaalteam in 1979. Staand v.l.n.r.: Marlies Turenhout, Marian Mens, Nel Geerlings, Hanny Boskamp en Jet Verdegaal. Zittend v.l.n.r.: Karin Zonneveld, Margreet van Velzen, Marian van de Berg, Carla van der Zalm, Elly Hoek en Mariëtte Langeveld.

Klik op de onderstaande foto’s om deze op een groter formaat te bekijken.

Een 7-handbalwedstrijd op de parkeerplaats tegen het Haagse Hellas

1971 – Foreholte kampioen reg. tweede klas in de zaal. Staand v.l.n.r.: Frank Bonte, Hanna Wang, Rietje Görtz, Ans Bakker-Turnhout, Annemieke de Bruin, Hanny Boskamp-van Dijk en Nora Turnhout. Zittend v.l.n.r.: Ciska Vroonhof, Ellen Oostdam, Lia van Kesteren, Lenie Hoek, Elly Hoek-van Dijk en Gerda Turnhout-Overdevest.

Een Joegoslavische volksdans tijdens het feestje bij Ouwehand in Katwijk

Martin van der Maat

Logo H.V. Plantenhoek Foreholte Voorhout

1978 – Plantenhoek-Foreholte kampioen op ons nieuwe handbalveld. Staand v.l.n.r.: Wim Geerlings, Carla v.d. Zalm, Lenie Hoek, Jet Verdegaal, Annemieke de Bruin, Karin Zonneveld en Marian Mens. Zittend v.l.n.r.: Hanny Boskamp, Elly Hoek, Nel Geerlings, Lia van Kesteren, Henriëtte Langeveld en voorzitter Jan v.d. Geest.

Op de parkeerplaats was al snel duidelijk welke club er op bezoek was

Wil Schulte

Het succesvolle zaalteam in 1979. Staand v.l.n.r.: Marlies Turenhout, Marian Mens, Nel Geerlings, Hanny Boskamp en Jet Verdegaal. Zittend v.l.n.r.: Karin Zonneveld, Margreet van Velzen, Marian van de Berg, Carla van der Zalm, Elly Hoek en Mariëtte Langeveld.